WIETNAM W PIGUŁCE
Wietnam, Socjalistyczna Republika Wietnamu − państwo w Azji Południowo-Wschodniej, położone na Półwyspie Indochińskim i graniczące z Chińską Republiką Ludową, Laosem i Kambodżą. Posiadając liczbę ludności ponad 90 mln, jest piętnastym co do wielkości populacji państwem świata. Państwo wietnamskie jest republiką socjalistyczną o charakterze "komunistycznej" dyktatury. Pierwsze protopaństwo wietnamskie Văn Lang założone zostało przez plemiona Lạc Việt w I tysiącleciu p.n.e. na północy Wietnamu. W drugim wieku przed naszą erą zostało podbite przez dynastię Qin z Chin. W X wieku Wietnamczycy wyzwolili się spod chińskiego państwa i utworzyli odrębne państwo Đại Cồ Việt. Pod koniec XIX wieku kraj wraz z Kambodżą i Laosem został włączony w skład Indochin Francuskich. W 1930 roku powstała Komunistyczna Partia Wietnamu, na czele której przez wiele lat stał Hồ Chí Minh. W 1940 roku zezwolono na stacjonowanie wojsk japońskich na północy Wietnamu. W tym samym roku z inicjatywy Hồ Chí Minha powołano niepodległościową organizację partyzancko-polityczną Việt Minh . W 1945 Việt Minh zorganizował ogólnonarodowe powstanie antyjapońskie, a następnie ogłoszono utworzenie Demokratycznej Republiki Wietnamu. 6 marca 1946 w Paryżu uznano Wietnam Północny za państwo wolne, z własnym rządem. Na południu kraju Francja przywróciła swoją administrację. 20 listopada 1946 wojska francuskie obaliły rząd Hồ Chí Minha. Komuniści wycofali się z miast i przystąpili do pierwszych uderzeń odwetowych. Francuskie Siły Zbrojne ustąpiły ostatecznie z północnego Wietnamu w 1954. Na mocy porozumień genewskich z 1954 Wietnam został tymczasowo podzielony wzdłuż 17. równoleżnika. Na północy powstało socjalistyczne państwo a na południu niekomunistyczne państwo pod nazwą Republika Wietnamu. Pod koniec lat 50. na terenie południowego Wietnamu utworzona została lewicowa partyzantka Wietkong wsparta przez komunistyczny rząd na północy. W 1963 wojska amerykańskie wkroczyły do Wietnamu Południowego i rozpoczęły akcje przeciwko lewicowym partyzantom co wywołało II wojnę indochińską. W 1969 Wietkong powołał Tymczasowy Rząd Rewolucyjny Wyzwolenia Wietnamu Południowego. W 1975 wojna zakończyła się zwycięstwem sił Wietkongu. Przejęcie władzy na południu przez Wietkong umożliwiło w 1976 utworzenie Zjednoczonej Socjalistycznej Republiki Wietnamu. Konstytucja została uchwalona 15 kwietnia 1992. Zgromadzenie Narodowe składa się z 498 posłów (458 członków Komunistycznej Partii Wietnamu, 40 posłów niezależnych). Powołuje rząd i prezydenta. Wietnam podzielony jest na 58 prowincji, które dzielą się na dystrykty, miasta prowincjonalne oraz miasta . Obok prowincji w Wietnamie istnieje 5 kontrolowanych centralnie miast wydzielonych o statusie równym prowincji. Prowincje oraz miasta wydzielone pogrupowane są na 8 regionów. Największe miasta to: Ho Chi Minh ( dawniej Sajgon), Hanoi, Hajfong, Da Nang, Nha Trang. Powierzchnia Wietnamu wynosi około 331 210 km². Długość granic kraju to 4639 km ( z Kambodżą, z Chinami, z Laosem). Najwyższą górą jest Phan Xi Păng 3143 m n.p.m., najdłuższa rzeka to Rzeka Czerwona (450km na terytorium Wietnamu) oraz Mekong i Rzeka Czarna. Ze względu na znacznie rozciągnięty w kierunku południkowym kształt terytorium i specyficzne ukształtowanie terenu w Wietnamie wyróżnia się kilka stref klimatycznych. Według klasyfikacji klimatu Köppena klimat Tonkinu zalicza się do wilgotnych podzwrotnikowych. W Wietnamie środkowym na północ od przełęczy Hải Vân i na południu kraju (półwysep Cà Mau, delta Mekongu) występuje klimat zwrotnikowy wilgotny, w odmianie monsunowej. Klimat Wietnamu Środkowego, na południe od przełęczy Hải Vân, zalicza się do klimatu zwrotnikowego z porą suchą i deszczową(typ sawanna). Znaczącoróżnicuje to sezonową atrakcyjność turystyczną poszczególnych regionów. Szata roślinna na przestrzeni lat, zwłaszcza w czasie wojny wietnamskiej, została poważnie zdegradowana do czego przyczyniły się amerykańskie naloty, gdzie na lasy zrzucano napalm (powierzchnia lasów wynosiła 44% a obecnie lasy w Wietnamie zajmują jedynie 24%).Naturalne zbiorowiska roślinne tworzą lasy, które zachowały się głównie w górach. Na północy kraju rosną wilgotne lasy monsunowe, a na południu lasy równikowe, o zróżnicowanym składzie gatunkowym (m.in. drzewo żelazne, kamforowiec, dalbergia zwana drzewem palisandrowym i Rhus vernicifera, dostarczające żywicy lakowej) oraz o bogatym poszyciu bambusowym. Powyżej 1000 m n.p.m. lasy tropikalne przechodzą w podzwrotnikowe lasy, gdzie występują także lasy strefy umiarkowanej z sosną i dębem. Od około 2500 m n.p.m. występuje roślinność alpejska. W suchszych kotlinach i wyżynach śródgórskich miejsce lasu zajmują sawanny (m.in. na płaskowyżu Tây Nguyên). Dominującą formacjąroślinną są sawanny, a wiele obszarów jest zajętychprzez tereny rolnicze. Na wybrzeżu, gdzie tereny są zalewane przez przypływy, rosną lasy namorzynowe. Znacznemu zniszczeniu uległ także świat zwierząt, który jest charakterystyczny dla regionu indochińskiego. W Wietnamie można jeszcze spotkać słonia indyjskiego i tapira malajskiego. Liczniejsze są bawoły banteng i gaur oraz antylopy garna, a także różne gatunki jeleniowatych. Do dużych drapieżników należą żyjące w lasach pantery mgliste, tygrysy i lamparty. Ssaki naczelne reprezentują gibony, makaki i langur. Wśród ptaków do pospolitych gatunków należą kuraki, jak na przykład bażanty. Liczne są także różne gatunki ptaków śpiewających, jak turkuśniki i bilbile. W kraju występuje wiele gatunków gadów, gdzie do największy należą węże, takie jak pyton siatkowy i tygrysi. Żyje tam także największy przedstawiciel gekonów – toke. Ze względu na wilgotny klimat liczne są owady, w lasach żyją jadowite pająki. Wietnam jest drugim państwem na świecie (po Brazylii) pod względem uprawy kawy. Słynie także z upraw ryżu, herbaty, ananasów i tytoniu. Dominuje przemysł ciężki w tym, wytwarzanie żelaza i stali, maszynowy, chemiczny i cementowy a także obuwniczy i odzieżowy. Wietnam jest krajem wielonarodowościowym w wyniku wielowiekowych migracji plemiennych, trwających jeszcze w XX wieku. Rdzenni Wietnamczycy (Kinh) stanowią 85% mieszkańców kraju, są ludnością zamieszkałą głównie na nizinach, o długoletniej tradycji rolniczej, osiadłą w deltach Rzeki Czerwonej i Mekongu, na nizinach nadmorskich oraz w miastach i przywiązaną do miejsca pochodzenia swoich rodów. Tradycyjne religie plemienne stanowią większość, poza tym dominuje buddyzm a następnie chrześcijaństwo. W 2015roku kraj ten odwiedziło 7,944mln. Turystów i liczba ta sukcesywnie rośnie z roku na rok.